انجمن زیست شناسی

پژوهشگران با مطالعه بر روی گونه ای خاص از ماهی که بدون آب هم زنده می ماند، به وجود نوعی سلول ویژه در این گونه پی بردند که تنفس از راه پوست را برایش امکان پذیر می کند.

ماهی خشکی زیست

برنا: پژوهشگران در بررسی های پیشین خود دریافته بودند که برخی از گونه های ماهی می توانند تا دو ماه در خشکی زنده بمانند اما راز این شیوه زندگی برای آنها نهفته بود. با کشف سلول های ویژه ای که ماهی کیل را در خشکی زنده نگه می دارد، از این راز پرده برداری شد.

ماهی های کیل (killifish نوعی ماهی آب شیرین است از خانواده کپور که 1270 گونه را در زیرمجموعه خود پوشش می دهد) در حدود یک یا 2 اینچ طول دارند و معمولا در بخش های ساحلی حاشیه جنگل های آمریکای جنوبی و مرکزی یا فلوریدا زیست می کنند. در طول فصل های خشک سال که باتلاق های کوچک حاشیه سواحل خشک می شوند، این ماهی در خارج از آب زنده می ماند و از طریق پوستش نفس می کشد.

این ماهی در حوضچه‌های کم عمق آب در لانه خرچنگ ها، پوست نارگیل یا حتی قوطی‌های قدیمی نوشابه‌ها در باتلاق‌ ها پناه می‌گیرد. زمانی که زیستگاه این ماهی‌ها خشک می‌شود، آنها در خشکی در کنده‌های درخت به زندگی خود ادامه می‌دهند.

این گونه تا زمانی که بتواند دوباره آب پیدا کند به صورت گروهی در سوراخ‌هایی که حشرات در کنده درختان ایجاد کرده‌اند زندگی می‌کنند و به جای آبشش‌هایشان از طریق پوست خود تنفس می‌کنند.

در بررسی های پژوهشگران در محیط آزمایشگاه بر روی این گونه خاص مشخص شد این ماهی می‌تواند تا ۶۶ روز بدون غذا در خارج از آب زنده بماند و سوخت وساز بدن حیوان ادامه یابد. این ماهی می‌تواند سرنخ‌هایی را درباره چگونگی تکامل حیوانات در طول زمان ارایه کند.

ناگفته نماند، تمامی سلول های بدن جانوران به ترکیب دقیقی از یون و آب برای زنده ماندن نیاز دارند. در ماهی ها حفظ این تعادل بر عهده آبشش هاست. پژوهشگران معتقدند آبشش های ماهی کیل در خشکی بلااستفاده می ماند، بنابراین نحوه حفظ تعادل یونی این گونه برای آنها یک معما بود.

پاتریشیا رایت زیست شناس دانشگاه گلف که بر روی این گونه خاص مطالعه می کند در بررسی های آزمایشگاهی خود بر روی ماهی کیل به وجود سلول های ویژه ای به نام یونوسایتس (ionocytes) روی پوست ماهی پی بردند.

این سلول ها به طور طبیعی در آبشش دیگر ماهی ها قرار دارد و وظیفه حفظ تعادل میان آب و نمک در سلول های ماهی ها بر عهده دارند. پژوهشگران دریافتند ماهی کیل به اندازه آبشش هایش، روی پوست هم یونوسایتس دارد. این کمک می کند که کیل ماهی بتواند در خشکی نیز زنده بماند.